خواص کلی اسیدها و بازها

کار کردن با اسیدها:

اسیدها ویژگی های مشترک زیادی دارند:

·  مزه ی ترش دارند.

·  رنگ برخی از مواد را تغییر می دهند (این مواد را شناساگر می گوییم).

·  شامل هیدروژن (H) هستند که می تواند با یک فلز جایگزین شود.

·   بازها را خنثی می کنند.

اما واقعا اسید چیست؟

قبلا برای تعریف اسیدها از ویژگی های اسیدی استفاده می شد. اما با مفهوم جدیدی از اتم، تعریف متفاوتی از اسیدها به کار می رود.

می دانید که هسته ی یک اتم دارای پروتون هایی با بار مثبت است. اسیدها پروتون هایی به صورت یون های (H⁺)  در محلول آزاد می کنند و برای همین است که می‌گوییم:

 اسید، ماده ای است که پروتون های خود را به دیگر مواد "می بخشد".

اسیدها دهنده های پروتون هستند. قدیمی ترین اسیدهای مورد استفاده در صنعت،   اسید سولفوریک (H_٢SO_٤)، اسید نیتریک (HNO_٣) و اسید هیدروکلریک (HCl) هستند.

دو اسید اولی (اسید سولفوریک و اسید نیتریک) نباید هیچ گاه در آزمایشات خانگی به کار روند زیرا بسیار خطرناک هستند. این دو اسید به پوست آسیب می رسانند و اگر نزدیک چشمتان قرار بگیرند، ممکن است برای بینایی شما هم خطرناک باشند.

کار کردن با بازها:

·    بازها مزه ی تند و تیز و تلخ می دهند.

·    رنگ شناساگرها را تغییر می دهند.

·    شامل ترکیبی از اتم های اکسیژن و هیدروژن هستند که هیدروکسیل (OH) نامیده می شوند.

·    اسیدها را خنثی می کنند.

اما واقعا یک باز چه خصوصیاتی دارد؟

زمانی که یک باز در آب حل می شود، یون های هیدروکسیل (OH^- ) با بار منفی را آزاد می کند. زمانی که باز خنثی می شود، این یون ها پروتون های با بار مثبت دیگر مواد را می گیرند یا "می پذیرند".

 باز، ماده ای است که با گرفتن و ترکیب شدن با پروتون های دیگر مواد، با آن ها واکنش می دهد. بازها پذیرنده های پروتون هستند. مهم ترین بازها هیدروکسید سدیم ("قلیا"، NaOH)، هیدروکسید آمونیوم ("آمونیاک"، NH_٤OH) و هیدروکسید کلسیم ("آهک مرده"، Ca(OH)_٢ ) هستند.

هیدروکسید سدیم کاربردهای خانگی زیادی دارد و برای تمیز کردن لوله های ظرفشویی و فاضلاب به کار می رود (نام صنعتی آن Drano است). در آزمایش های خود از این ماده با احتیاط استفاده کنید.

هیچ وقت به محلول های قلیایی به طور مستقیم دست نزنید؛ زیرا چربی طبیعی پوست را حل می کند و به پوست آسیب می رساند. اگر مواد قلیایی به چشم شما برخورد کرد، با مقدار زیادی آب شستشو دهید.

برخی خاصیت ها و کاربردهای فلزات واسطه

 

(e) خاصیت های کاتالیستی فلزات واسطه:

(١) عناصر فلزی که خود به عنوان کاتالیست مورد استفاده اند:

بسیاری از فلزات واسطه به طور مستقیم نقش کاتالیستی در فرایندهای شیمیایی صنعتی دارند و هم چنین به صورت کاتالیست های ضد آلودگی مبدل در اگزوز ماشین ها کاربرد دارند.

 

برای مثال آهن در فرایند ها بر برای ساخت آمونیاک مورد استفاده قرار می گیرد:

 

 

 پلاتین و رودیوم  (سری دوم عناصر واسطه در زیر ردیف Sc-Zn ) به عنوان  کاتالیست  در اگزوز ماشین ها  به  کاهش انتشار  مونوکسید کربن و مونوکسید نیتروژن کمک کرده و آن ها را به گازهای غیر سمی نیتروژن و دی اکسید کربن تبدیل می کنند.

نیکل در صنعت و در فرایند هیدروژن دار کردن برای تهیه مارگارین (روغن گیاهی) به کار می رود. این فلز، به افزایش هیدروژن به یک پیوند دوگانه کربن = کربن آلکن

سرعت بیش تری می دهد. این فرایند، روغن های گیاهی اشباع نشده را به چربی های اشباع شده ای با درجه ذوب شدگی بالاتر تبدیل می کند که به راحتی با یک چاقو پخش می شوند!

روغن مات دانه سویا در سمت چپ به مقدار کم هیدروژن دار شده است و حاوی اسیدهای چرب ترانس مضر است. اما روغن شفاف سمت راست، هیچ اسید چرب ترانسی ندارد.

(٢) ترکیبات فلزات واسطه در نقش کاتالیست:

 

 دی اکسید منیزیوم MnO_٢ یک پودر مشکی رنگ است که به آسانی در محلول آبی به پروکسید هیدروژن تجزیه می شود:

که واکنش مفیدی برای تهیه گاز اکسیژن در آزمایشگاه است.

 

 اکسید وانادیوم V_٢O_٥ به عنوان کاتالیست در تبدیل دی اکسید گوگرد به تری اکسید گوگرد درتولید اسید سولفوریک به کار می رود:

(f) کاربردهای فلزات واسطه و ترکیبات آن ها:

 

 فلزات واسطه به دلیل خوردگی کم تر و قدرت بیش تر از فلزات قلیایی گروه I مصارف بسیار گوناگونی دارند.

بسیاری از آن ها به صورت آلیاژ (ترکیب فلزی اقلا با یک ماده فلزی یا غیر فلزی) مصرف می شوند.

 قدرت و سختی کاتالیست ها آن ها را در مواد ساختمانی بسیار پرکاربرد می کند.

 ** آهن- Fe:

چدن (فولاد آب دیده) برای روکش دریچه ها مصرف می شود زیرا پوشش بسیار سختی است اما به دلیل داشتن درصد کربن بالا ، شکننده و بی دوام است.

چدن

فولاد

وقتی آهن با ١% کربن آلیاژ شود، فولاد نرم تشکیل می شود که شکننده نیست؛ اما نسبت به چدن، چکش خوارتر و در مقابل خوردگی شیمیایی مقاوم تر است. فولاد نرم برای قوطی های مواد غذایی، بدنه ماشین ها (البته گالولیزه شده و با چند روکش رنگ در نهایت برای بدنه ماشین استفاده می شود) و دستگاه های مختلف دیگر استفاده می شود.

فولاد، آلیاژی است  که بر پایه  آهن و ترکیبی از کربن و برخی  فلزات دیگر است. دستور العمل های بسیار متفاوتی برای ساخت فولاد وجود دارد که برای اهداف ویژه با تغییر دادن  درصد کربن و افزودن فلزات دیگر مثل تیتانیوم برای ساخت زره به کار می رود. آهن و   استیل به دلیل خواص خوب هدایت گرمایی و نقطه ذوب بالا در دیگ های بخار به کار می روند

** کروم - Cr:

 استیل کروم (استیل ضد زنگ؛ مخلوط و ذوب دو فلز آهن و کروم و شاید مقداری نیکل) با خواص خوب ضد خوردگی شیمیایی که برای ساخت کارد و چنگال و دستگاه های تأسیسات شیمیایی به کار می رود.

صفحه ای از جنس کروم

** مس - Cu:

 

 آلیاژ برنج (دقت کنید که ترکیب آن با برنز فرق دارد) مخلوط مس و روی است. این آلیاژ از مس (که نرم است) و روی (که شکننده است) مقاوم تر است اما در قالب گیری و برش از برنز چکش خوارتر است.

 

 مس به تنهایی در سیم کشی برق مورد استفاده است؛ زیرا رسانای خوب الکتریسیته است اما برای ایمنی، این سیم ها را با رساناهای الکتریکی ضعیفی مانند پلاستیک PVC عایق بندی می کنند.

 مس در لوله های آب گرم خانگی هم مورد استفاده است؛ زیرا واکنش پذیری خیلی کمی با آب دارد. بنابراین به راحتی دچار خوردگی و یا پوسیدگی نمی شود.

 

  در ساخت ماهی تابه ها هم از مس استفاده می شود؛ زیرا با آب واکنش چندانی نمی دهد و پوسیده نمی شود، به آسانی کوبیده می شود و به شکل های مختلف در می آید اما قدرت و استحکام خوبی دارد، دمای ذوب بالایی دارد و رسانای خوب گرماست.

 

  مس در پوشش سقف منازل نیز کاربرد دارد و با یک رنگ سبز که نقش روکش سطح کربنات بازی را دارد، روی خوردگی و زنگ زدگی تشکیل می شود.

برنز:   80% مس، 20% قلع   برنچ:   60% مس، 40% روی

 

 آلیاژ برنز، ترکیب مس و قلع (Sn) است و از خود مس، محکم تر و در مقابل خوردگی، مقاوم تر است؛ برای همین هم در مجسمه سازی از برنز استفاده می شود.

 

 ترکیبات مس مانند روش های سنتی، یعنی ترکیب محلول سولفات مس به اضافه آهک برای کشتن شته ها در قارچ کش ها و آفت کش ها به کار می رود.

 

  آلیاژ مس و نیکل یک ترکیب نقره ای رنگ است که در سکه سازی مورد استفاده است.

** روی - Zn:

روی برای آبکاری فلزی (روکش دادن) آهن یا استیل و محافظت آن ها در مقابل پوسیدگی به کار می رود. لایه روی می تواند به روش شیمیایی (آب کاری الکتریکی) یا فیزیکی با غوطه ور کردن اجسام آهنی یا استیل در حمامی از روی ذوب شده روکش شود.

فلز گالوانیزه شده

محلول سولفات روی می تواند به عنوان الکترولیت برای آب کاری الکتریکی یا گالوانیزه کردن اجسام مختلف با یک لایه روی به کار رود.

 

 روی، نقش الکترود بخشنده در باتری روی - کربن را دارد. این فلز به آرامی با یک اسید ضعیف مثل کلرید آمونیوم واکنش نشان می دهد و انرژی شیمیایی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند.

کاربرد ترکیبات فلزات واسطه:

ترکیبات فلزات واسطه (اغلب اکسیدهای) مس، آهن، کروم و کبالت در مواد رنگی و کارهای هنری کاربرد دارند و بر روی شیشه، سرامیک یا سفال های لعاب داری که در اطراف خود مشاهده می کنید، رنگ های براقی به وجود می آورند.

·  رنگ های نقاشی: اکسید کروم Cr_٢O_٣ رنگ سبز، اکسید آهن (هماتیت) Fe_٢O_٣ قرمز- قهوه ای، اکسید منگنز MnO_٢ مشکی، هیدروکسید- کربنات های مس (مرمر مالاکیت به رنگ سبز و آزوریت به رنگ آبی) و اکسید تیتانیوم TiO_٢ سفید است.

·  شیشه های نقش و نگاردار: اکسید کبالت CoO آبی، کربنات/اکسید آهن سبز، فلز مس قرمز و اکسید مس CuO فیروزه ای رنگ است.

·  نیکروم (NICHROME) : آلیاژ کروم و نیکل است که نقطه ذوب بالا و مقاومت الکتریکی زیادی دارد، برای همین در سیم های المنتی  وسایل الکتریکی به کار می روند.

·   نیتینول (NITINIOL): تیتانیوم و نیکل، اجزای اصلی تشکیل دهنده آلیاژ نیتینول هستند که در ترکیبات بین فلزی بسیار کاربرد دارند. شکل زیر، فنرهای نیتینولی در دماهای مختلف را نشان می دهد.

· تنگستن در فیلامان لامپ های برق به کار می رود؛ زیرا نقطه ذوب آن بسیار بالاست. در شکل زیر انواعی از فیلامان های استاندارد تنگستن را می بینید.

 

·  فلزات واسطه ای مانند پلاتین و رودیوم نقش کاتالیست فلزی در اگزوز ماشین را دارند. این فلزات، مونوکسید کربن و اکسید نیتروژن تولید شده در اگزوز را کاهش می دهند.

 

 

·  فلزات درخشان، براق و نسبتا بی اثر مس، نقره و طلا در جواهرسازی به کار می روند.

آشکارسازی تابش رادیواکتیو و کابردهای آن

 

خروجی یا تابش رادیواکتیو می تواند وارد بافت موجودات زنده شود و به آن ها صدمه بزند؛ بنابراین باید کنترل شود. این تابش را با وسیله ای به نام شمارنده گایگر – مولر ، که نام آن از مخترعانش اقتباس شده است ، می توان اندازه گرفت. وقتی تابش رادیواکتیو وارد این شمارنده می شود، گاز موجود در آن رسانای الکتریسیته می شود. مقدار بار را می توان روی صفحه ای مشاهده کرد یا از طریق یک بلند گو به صورت صداهای تیک تیک خاصی شنید.

نیمه عمر:

نیمه عمر یک ماده زمانی است که طول می کشد تا خاصیت رادیواکتیویته آن به نصف کاهش یابد. مثلا نیمه عمر کربن -  ١٤ (شکل خاصی از عنصر کربن) 5600  سال است.

یعنی 5600 سال طول می کشد تا نصف اتم های رادیواکتیو کربن دچار فروپاشی یا واپاشی شوند ، یا یک گرم از اتم های رادیواکتیو به نیم گرم کاهش یابد. 5600  سال دیگر طول می کشد که همین مقدار نیز به نصف برسد و به همین ترتیب.

 

 

نیمه عمر عناصر مختلف از چند ثانیه تا میلیون ها سال متغیر است. واپاشی زباله های اتمی خطرناک حاصل از نیروگاه های هسته ای میلیون ها سال طول می کشد.  تمام موجودات زنده روی زمین حاوی مقدار معینی کربن -  ١٤ (کربن رادیواکتیو) هستند که با تبادل مداوم گازهای اکسیژن و دی اکسید کربن بین موجودات زنده و جو زمین تشکیل می شود. وقتی یک موجود زنده از بین می رود، این تبادل متوقف می شود و کربن - ١٤ شروع به فروپاشی می کند.

دانشمندان می دانند که نیمه عمر این کربن ، 5600 سال است. بنابراین پس از این مدت، جسم مرده دقیقا نصف تشعشع رادیواکتیو زمان زندگی خود را تابش می کند. این فروپاشی با آهنگ ثابتی انجام می شود و در نتیجه این امکان وجود دارد که با اندازه گیری میزان تابش، زمان مرگ موجود مورد نظر را دریافت. باستان شناسان از نیمه عمر کربن برای یافتن تاریخ مومیایی های مصر باستان استفاده کرده اند.

از دیدگاه نظری، همه مواد رادیواکتیو در نهایت به سرب تبدیل می شوند، هسته اتم سرب پایدار است و بنابراین خاصیت رادیواکتیو ندارد.

اما این امر به طور تجربی اثبات نشده است؛ زیرا نیمه عمر بعضی از عناصر بیش از عمر انسان هاست.

کاربرد ایزوتوپ های رادیواکتیو:

بسیاری از ایزوتوپ ها رادیواکتیو هستند؛ یعنی ذرات با فرکانس بالا را از هسته (مرکز) اتم های خود ساطع می کنند. از این ایزوتوپ ها می توان برای دنبال کردن مسیر مواد متحرکی که دیدن دقیق آن ها در حالت عادی ممکن نیست، مانند جریان خون در بدن یک بیمار در بیمارستان، استفاده کرد.

 

در جریان خون:

مقدار کمی از یک ایزوتوپ رادیواکتیو به درون جریان خون بیمار تزریق می شود. سپس مسیر آن توسط آشکار سازهای خاصی که فعالیت رادیواکتیویته را مشخص می کنند دنبال می شود. این اطلاعات به یک کامپیوتر داده می شود که صفحه آن هرگونه اختلالی مانند انعقاد خون در رگ ها را نشان می دهد. با استفاده از روشی مشابه ، می توان از ایزوتوپ ها برای مطالعه جریان مایعات در تأسیسات شیمیایی نیز استفاده کرد.

 

در فرسودگی ماشین آلات:

آهنگ فرسودگی ماشین آلات صنعتی را نیز می توان با استفاده از ایزوتوپ ها اندازه گرفت. مقادیر اندکی از ایزوتوپ های رادیواکتیو به بخش های فلزی ماشین آلات ، مانند یاتاقان ها و رینگ پیسون ها اضافه می شود. سپس سرعت فرسودگی با اندازه گرفتن رادیواکتیویته روغنی که برای روغن کاری این بخش ها به کار رفته است، محاسبه می شود.

در طی همان روزهایی که محمد خوارزمشاه قدرت خود را در نواحی شرقی مرزها ماوراءالنهر گسترش می‌داد و خلیفه بغداد - الناصر الدین الله - برای رویارویی با توسعه قدرت او در جبال و عراق بر ضد محمد خوارزمشاه توطئه می‌کرد «حدود ۶۱۳ ق / ۱۲۱۶ م»، در آن سوی مرزهای شرقی قلمرو خوارزمشاه، قدرت نو خاسته‌ای در حال شکل گیری بود که به تدریج به درون مرزها می‌خزید و خود را برای تهدید و تسخیر آماده می‌کرد. با این حال، خلیفه و سلطان در کشمکشها و مناقشات سیاسی خویش، آن را در نظر نگرفتند و یا آن قدر در محیط بسته افکار سیاسی و حشمت قدرتشان غرق شده بودند، که حضور این نیروی ویرانگر را اصلاً نمی‌دیدند و یا به عبارتی دیگر در مجموعه مناسبات سیاسی عصر، آن را وزنه‌ای به شمار نمی‌آوردند. اما این نبردی عظیم و ویرانگر که از نواحی صحرای گوبی و جبال تیانشان به سوی ماوراءالنهر می‌خزید و از همان ایام فاجعه‌ای عظیم را تدارک می‌دید، دولت نوخاسته مغول بود که ظرف چند سال، هم به دولت پر آوازه خوارزم پایان داد، و هم به خلافت بغداد. پیشروی مغولان به درون ایران از جانب ماوراءالنهر مغول که در آن روزها عنوان اتحادیه طوایف تاتار، قیات، نایمان، کرائیت و تعداد دیگری از طوایف بدوی نواحی بین ترکستان، چین، و سیبری بشمار می‌رفت، پیشروی خود را از سوی مرزهای ماوراءالنهر آغاز کرده بود. این طوایف که به قول برخی مورخان، «هون‌های جدید» بشمار می‌رفتن، اگر هم در واقع اخلاف هونهای قدیم نبوده باشند، اما وارث مهارت آنها، در جنگجویی، تیر اندازی، و سلحشوری به شمار می‌آمدند. با وجودی که هونهای جدید هشتصد سال پس از هونهای قدیم پا به عرصه تاریخ گذاشتند، با این وصف خاطره فجایع آنها را در تاریخ زنده کردند. به طوری که اینها نیز مانند همان مهاجمان باستانی، از اعماق بیابانهای گوبی و سرزمینهای اطراف چین و سیبری برخاستند، و با ولع و آزمندی بی سابقه‌ای، مدت زمانی کوتاه، بخش عمده‌ای از دنیای متمدن در قلمرو اسلام را، به ویرانی و نابودی کشیدند. به طوری که گذشت هشت سده، هیچ گونه تغییری در خُلق و خوی و رفتار معیشتی و اجتماعی آنها پدید نیاورد، چنان که همچون هونهای قدیم، در زیر چادرهای نمد یا در هوای آزاد بیابانها سر می‌کردند و در کنار شتران، گوسفندان، و اسبان خویش عمر را سپری می‌کردند. اگر هم خشکسالی و دام مرگی پیش می‌آمد از خوردن هیچ چیز حتی شپش نیز خودداری نمی‌کردند. که البته گوشت موش، گربه و سگ و همچنین خون حیوانات نیز گه گاه مایه عیش آنها می‌شد.

تموچین فرمانروای بی رقیب طوایف مغول 

وقتی تموچین، سرکرده یک تیره از این طوایف با پیروزی بر اقوام مجاور، اندک اندک تمامی اقوام مغول را فرمانبردار ساخت و از جانب سرکردگان قبایل قوم «قوریلتای»، خان بزرگ خوانده شد. او سپس با لقب چنگیز خان، در مدت زمانی کوتاه هیبت و خشونتش مایه وحشت تمامی نواحی مجاور شد، به عنوان خان محیط یا خان اعظم، فرمانروای همه این طوایف شد. به طوری که چندی بعد نیز قبایل اویرات و قنقرات را فرمانگزار خویش کرد و بدین گونه خان اعظم سایر قبایل اطراف را به جنگ یا به صلح زیر فرمان خویش گرفت

قتل فرستاده چنگیز به دربار ایران و گریزناپذیری جنگ 

چنگیز خان تجارت با شاه خوارزم را وسیله‌ای برای برقراری رابطه بین دو دولت ساخت. به طوری که نخستین سفیر سلطان خوارزم در جلوی دروازه پکن به حضور خان رسید و بر ضرورت توسعه مناسبات تجاری بین مغول و قلمرو سلطان تأکید کرد و آن را لازمه توسعه مناسبات دوستانه و صلح آمیز اعلام نمود.

در جریان سفر هیئت بازرگانی مغولان که از میان مسلمانان انتخاب شده بودند، قتل عام همگی این تجار و سوء تدبیرهای بعدی سلطان، جنگ بین دو کشور را اجتناب ناپذیر ساخت. از طرفی خان مغول که از سوء رفتار سلطان خوارزم به خشم آمده بود در ۶۱۴ ق / ۱۲۱۷ م، به ایران لشکر کشید. به طوری که یورش وحشیانه مغول، فرار مفتضحانه سلطان از مقابل وی، و رفتن از شهری به شهر دیگر را به‌دنبال داشت. ویرانی این تهاجم را چند برابر نمود. مغولان به هر دیار که وارد می‌شدند به کشتار نفوس، غارت اموال و ویرانی کامل شهر و آبادی‌ها می‌پرداختند. به نحوی که در کوتاه مدتی ماوراءالنهر، خراسان و عراق عرصه کشتار و ویرانی مغولان شد و مقاومت جلال الدین منکبرنی نیز نتوانست از ادامه هجوم چنگیز خان جلوگیری کند. ده سال حضور این قوم وحشی، بخش‌های عظیمی از جهان اسلام را به ویرانی و تباهی کشاند. تا این که عاقبت چنگیز در بازگشت به مغولستان در ۶۲۴ ق / ۱۲۲۷ م، درگذشت و فاجعه عمیق انسانی را در پس این حادثه باقی گذاشت.

بر اساس شواهدی حمله مغولان به خاورمیانه و ایران بیش از آنکه با کشتار بازرگانان مغول ارتباط داشته باشد در راستای تداوم جنگهای صلیبی و همپیمانی میان صلیبیون و مغولان بوده است. در این راستا نامه‌ای در موزه مسکو موجود است که بین خان مغول و پاپ رد و بدل شده و به زبان فارسی می‌باشد. حضور مسیحیت در مغولستان پیش و بیش از آشنایی آنان با اسلام رخ داده بود.

ورود نسل تازه مغولان به ایران به سرکردگی هلاکوخان 

چهل سال پس از این ماجرا، نوادگان مغول در موکب سپاه هلاکوخان دوباره به ایران آمدند. اما اینان با اعقاب خویش چنگیز خان، که به قصد تاخت و تاز آمده بودند، تفاوت بسیاری داشتند. این نسل تازه از مغولان در این مدت با ایران بیشتر آشنایی پیدا کرده و از غارتگری و وحشی‌گری عهد چنگیز، به مراتب معتدلتر و مجربتر به نظر می‌رسیدند. لشکرکشی هلاگو بر خلاف چنگیز، با طرح و نقشه‌ای پیش پرداخته همراه بود. منازل بین راه از پیش تعیین و راه گذار لشکر آماده و حتی پل‌ها و گذرگاه بازسازی شده بود. این بار تجربه به فرمانروایی مغول نشان داده بود که برای ایجاد یک قدرت پایدار در ایران، برچیدن بساط خلافت و اسماعیلیه ضرورت دارد و آنها می‌بایست به جای کشتار و تخریب بیهوده و بی‌نقشه، این دو قطب متضاد دنیای اسلام را که به خاطر جنبه مذهبی خویش، مانع از استقرار فرمانروایی آنها در ایران به شمار می‌آمدند، از بین بردارد.

سقوط قلعه الموت و برچیده شدن اسماعیلیه 

برچیدن قدرت اسماعیلیه در ایران با مشکل و مقاومتی جدی رو به رو نشد و با سقوط قلعه الموت در ۶۵۴ ق، دولت خداوندان الموت به پایان راه رسید. از سوی دیگر خلیفه عباسی، علی رغم کوشش‌هایی که در ترساندن مغولان از عواقب شوم در افتادن با خاندان عباسیان انجام داد، نتوانست از حرکت هلاکو به بغداد جلوگیری کند، چرا که به زودی تختگاه عباسیان به محاصره افتاد. به همین دلیل مستعصم خلیفه ناچار به اردوگاه هلاکو آمد، این امر نیز مانع غارت و کشتار بغداد نشد. خلیفه و اولادش نیز با عده کثیری از رجال دولت به قتل رسیدند. بدین گونه خلافت عباسیان نیز فرو پاشید، هر چند سپردن امارت بغداد و عراق به عطا ملک جوینی، که از والیان مسلمان بود، تا حدی در کاهش آثار فروپاشی خلافت عباسی و کشتار بغداد موثر واقع شد.

بازگشت هلاکوخان به مغولستان پس از گشودن بغداد 

پس از گشودن بغداد، بر انداختن حکومت‌های شام، فلسطین و مصر در دستور کار هلاکو خان قرار گرفت. اما این نیت با مرگ برادرش منگو قاآن - خان مغولستان - که وی حکومتش را از وی داشت، هلاگو را به ترک شام و عزیمت به مغولستان وادار کرد.

هلاکو در آبادی ویرانیهایی که لشکرکشیهای او، موجب آن شده بود، اهتمام ورزید. به طوری که تعدادی ابنیه از جمله معبد بودایی در خوی، قصری در دامنه جبال آلاغ، و رصد خانه‌ای در مراغه ساخت.

فهرست اسامی ایلخانان ایران 

شجره ایلخانان ایران

1. هولاکوخان پسر تولوی پور چنگیز از ۶۵۱ تا ۶۶۳ ه‍. ق.
2. اباقاخان پسر هولاکو از ۶۶۳ تا ۶۸۰ ه‍. ق.
3. تگودار (سلطان احمد) پسر هولاکو از ۶۸۰ تا ۶۸۳ ه‍. ق.
4. ارغون‌خان پسر اباقا از ۶۸۳ تا ۶۹۰ ه‍. ق.
5. گیخاتوخان پسر اباقا از ۶۹۰ تا ۶۹۴ ه‍. ق.
6. بایدوخان پسر طرغان پسر هولاکو از جمادی الاولی ۶۹۴ تا ذیقعدهٔ۶۹۴ ه‍. ق.
7. غازان پسر ارغون از ۶۹۴ تا ۷۰۳ ه‍. ق.
8. الجایتو (خدابنده) پسر ارغون از ۷۰۳ تا ۷۱۶ ه‍. ق.
9. ابوسعید بهادرخان پسر الجایتو از ۷۱۶ تا ۷۳۶ ه‍. ق.

با مرگ ابوسعید درواقع دودمان هلاگو منقرض گشت، در ادامه شاهزادگان دیگر دودمان‌های مغول به مقام ایلخانی رسیدند و یا ادعای این مقام را داشتند. حتی گاهی شاهزادگانی با نسب‌های ساختگی ادعای تاج و تخت نمودند. افراد زیر را می‌توان از مدعیان مطرح ایلخانی در این دوران دانست؛

2. موسی‌خان پسر علی پسر پایدو از شوال تا ۱۴ ذیحجهٔ۷۳۶ ه‍. ق.
3. محمدخان پسر منگو تیمور پسر هولاکو... ذیحجه ۷۳۷ ه‍. ق.
4. ذیحجهٔ۷۳۹ تا ۷۴۱ ه‍. ق.
5. شاه‌جهان پسر گیخاتو ذیحجهٔ۷۳۹ تا ۷۴۰ ه‍. ق.
6. پسر هولاکو ذیحجهٔ۷۴۱ تا ۷۴۵ ه‍. ق.
7. طغاتیمورخان از ۷۳۶ تا ۷۵۳ ه‍. ق.
8. انوشیروان از ۷۴۴ تا ۷۵۶ ه‍. ق.

1. شمس‌الدین جوینی وزیر هلاکو خان، اباقا و تگودار تا سال ۶۸۳ ه‍. ق./۱۲۸۴ م.
3. وزیر ارغون تا سال ۶۹۰ ه‍. ق./۱۲۹۱ م.
4. وزیر گیخاتو تا سال ۶۹۴ ه‍. ق./۱۲۹۵ م.
5. وزیر بایدو، سال ۶۹۴ ه‍. ق./۱۲۹۵ م.
6. وزیر غازان، سال ۶۹۵ ه‍. ق./۱۲۹۶ م.
7. وزیر غازان به مدت یک ماه، سال ۶۹۵ ه‍. ق./۱۲۹۶ م.
8. وزیر غازان تا سال ۶۹۷ ه‍. ق./۱۲۹۸ م.
9. وزیر غازان و الجایتو تا سال ۷۱۱ ه‍. ق./۱۳۱۲ م.
10. رشیدالدین فضل‌الله همدانی وزیر غازان و الجایتو و ابوسعید تا سال ۱۳۱۸ م.
11. تاج‌الدین علیشاه وزیر الجایتو و ابوسعید تا سال ۷۲۴ ه‍. ق./۱۳۲۴ م.
12. وزیر ابوسعید
13. وزیر ابوسعید تا سال ۷۲۷ ه‍. ق./۱۳۲۷ م.

پسرش ابوسعید بهادرخان به هنگام جانشینی بیش از سیزده سال نداشت، از این رو به سادگی آلت دست امیران و وزیران قرار گرفت. عشق به شراب و حرمسرا هم او را از پرداختن به امور مملکت مانع شد به همین دلیل ساده‌تر آن دید که آن را به واگذار کند. طولی نکشید که زمینه‌های رشد و ترقی که توسط اخلاف بهادر خان، بنیانی یافته بود به دست این ایلخان بر باد رفت. اجحاف و تعدی به مردمان، طغیان امیر چوپان و پسرش و داستان‌های عشقی و بد نامی بهادر خان، رفته رفته حکومت ایخانان را فروپژمرد. افزون بر این رقابتها مدعیان قدرت و تحریکات مخالفان نیز قدرت این سلاله را به تحلیل برده بود. قتل «۷۵۹ ق / ۱۳۵۸ م» واپسین امیر ایلخانی، زوال و فرومردن نهایی این سلاله را اعلام داشت.

در عصر آنها طب، نجوم و ریاضیات در ایران توسعه قابل ملاحظه‌ای یافت. به طوری که عدم توجه این قوم به زبان فارسی نیز با اظهار علاقه زیادی که به تاریخ نشان می‌دادند جبران شد. چرا که کتابهای تاریخی قابل ملاحظه‌ای در این دوره به فارسی تدوین شد که جامع التواریخ (تاریخ رشیدی) در آن میان شاید نخستین تجربه موفق در نگارش دسته جمعی و گروهی تاریخ بود. به علاوه توجه برخی از این ایلخانان به ایجاد بناهای عظیم و آبادانی، در خاطر نسلهای بعدی به منزله جبران گذشتهٔ اخلاف وحشی این قوم در ایران بود، چنان که پیدایش سبک تلفیقی ممتاز در تاریخ معماری ایران، نتیجه کوششهای برخی از این امیران بود.

ملوک الطوایفی در ایران در پایان عهد ایلخانان 

بلیه مغولان و حکومت ایلخانان در ایران، دوره‌ای از افول و انحطاط ایرانیان را به همراه آورد. زوال اخلاق و معنویات و رواج دکان ریا و میدان دار شدن مدعیان و متشبهان و کارگزاران ناشایست و مال اندوز، بر پریشانی اوضاع و نابسامانیهای اجتماعی هر چه بیشتر می‌افزود. در پایان روزگار ایلخانان و ضعف و زوال قدرت آنان، سرزمین ایران، شاهد ظهور دوباره ملوک‌الطوایفی در عرصه فرمانروایی از یک سو و نهضت‌های مردمی و انقلابی با ماهیتی ضد دولتی از سوی دیگر شد. نهضت سربداران، و ، جلوه‌ای از روح مردم به تنگ آمده از اوضاع بود.

با آن که بعد از ایلخانان دولت کوته عمر چوپانیان و سلاله ماجراجو و بی ثبات ایلخانیان، توانستند دست کم برای مدتی کوتاه تفوق عنصر مغول را در عرصه رویدادهای سیاسی ایران حفظ نمایند، اما اعاده آن قدرت برای مغولان دیگر ممکن نشد. ادامه پاره‌ای از شیوه‌های حکومت و یاساهای مغول در قلمرو کوچک ، و در دستگاه آل کرت و آل مظفر هم به پایندگی و بقای دنیای چنگیز خانی کمکی نکرد. هر چند ایران تا نیل به یکپارچگی و استقلال، هنوز راه درازی در پیش داشت، اما بازگشت به دنیای مغول هم، دیگر برایش تصور کردنی نبود. حتی تیمور، که با یورشهای خونین و وحشیانه‌اش، یک چند خاطره دوران چنگیز را باز به یاد آورد، موفق نشد آن دوران را از نو برقرار سازد. با اینحال، از پایان عهد ایلخانان تا عهد تیمور، نوعی ملوک الطوایفی در ایران ادامه یافت که دوام آن تقریباً سراسر کشور غرق در جنگهای محلی، هرج و مرجهای اداری و اغتشاشهای ناشی از ناامنی گردید، و غلبه جهل، فساد، ریا و دروغ را در تمامی رویدادهای عصر آشکار ساخت.

ملوک الطوایفی عصر مغول و نزاع‌های حکمرانان محلی 

این ملوک الطوایفی که سراسر ایران زمین را دچار اغتشاشهای طولانی ساخت، خاندانهای گوناگون محلی را در برابر یکدیگر به پیکار واداشت. پیکارهای میان فرمانروایان محلی، باعث غارتها و کشت و کشتارهای بسیاری در آبادیها، شهرها، و ولایات گوناگون شد. این شهرها و ولایات هر از چندی دست به دست می‌گردیدند. از این میان؛ چوپانیان در آذربایجان و اران و ولایات جبال، جلایریان در عراق عرب و بعدها در تمامی قلمرو چوپانیان، در جرجان و خراسان غربی، آل کرت در هرات و خراسان شرقی، ملوک شبانکاره در بخشی از فارس، اتابکان فارس و قراختاییان در فارس و کرمان، آل اینجو در فارس و اصفهان، اتابکان لرستان بین اصفهان تا خوزستان، اتابکان یزد در ولایات تابع آن حوالی و شماری امیر نشین در طبرستان و مازندران که از هم مستقل و با هم در حال ستیز بودند.

هر چند برخی از این حکومتهای ملوک الطوایفی در فرجام روزگار ایلخانان بر افتادند، اما جدایی قلمرو آنها همچنان باقی ماند و حکومت ملوک الطوایفی که بعد از عهد تیمور هم به صورتهای دیگر ادامه حیات یافت، تا چندین سده بعد از بلیه مغولان، سرزمین ایران را عرصه تاخت و تاز و بی نظمی و اغتشاش کرد که رهایی از آن، نیازمند حکومت مرکزی مقتدر بود و نیل بدان تا عهد صفوی برای ایرانیان ممکن نشد.

سازه هاي سنگي و ستون هاي مجموعه تخت جمشيد كه داراي اشكال مخروطي است، از اين عدد استفاده مي كرده اند.
عدد پي( ۳.۱۴) در علم رياضيات از مجموعه اعداد طبيعي محسوب مي شود. اين عدد از تقسيم محيط دايره بر قطر آن به دست مي آيد. كشف عدد پي جزو مهمترين كشفيات در رياضيات است. كارشناسان رياضي هنوز نتوانسته اند زمان مشخصي براي شروع استفاده از اين عدد پيش بيني كنند. عده زيادي، مصريان و برخي ديگر، يونانيان باستان را كاشفان اين عدد مي دانستند اما بررسي هاي جديد نشان مي دهد هخامنشيان هم با اين عدد آشنا بودند.
"عبدالعظيم شاه كرمي" متخصص سازه و ژئوفيزيك و مسئول بررسي هاي مهندسي در مجموعه تخت جمشيد در اين باره،‌ گفت : بررسي هاي كارشناسي كه روي سازه هاي تخت جمشيد به ويژه روي ستون هاي تخت جمشيد و اشكال مخروطي انجام گرفته؛ نشان مي دهد كه هخامنشيان دو هزار و 500 سال پيش از دانشمندان رياضي دان استفاده مي كردند كه به خوبي با رياضيات محض و مهندسي آشنا بودند. آنان براي ساخت حجم هاي مخروطي راز عدد پي را شناسايي كرده بودند.
دقت و ظرافت در ساخت ستون هاي دايره اي تخت جمشيد نشان مي دهد كه مهندسان اين سازه عدد پي را تا چندين رقم اعشار محاسبه كرده بودند. شاه كرمي در اين باره گفت : مهندسان هخامنشي ابتدا مقاطع دايره اي را به چندين بخش مساوي تقسيم مي كردند. سپس در داخل هر قسمت تقسيم شده، هلالي معكوس را رسم مي كردند. اين كار آنها را قادر مي ساخت كه مقاطع بسيار دقيق ستون هاي دايره اي را به دست بياورند. محاسبات اخير، مهندسان سازه تخت جمشيد را در محاسبه ارتفاع ستون ها، نحوه ساخت آنها،‌ فشاري كه بايد ستون ها تحمل كنند و توزيع تنش در مقاطع ستون ها ياري مي كرد. اين مهندسان براي به دست آوردن مقاطع دقيق ستون ها مجبور بودند عدد پي را تا چند رقم اعشار محاسبه كنند.
هم اكنون دانشمندان در بزرگ ترين مراكز علمي و مهندسي جهان چون "ناسا" براي ساخت فضاپيماها و استفاده از اشكال مخروطي توانسته اند عدد پي را تا چند صد رقم اعشار حساب كنند. بر اساس متون تاريخ و رياضيات نخستين كسي كه توانست به طور دقيق عدد پي را محاسبه كند، آ«غياث الدين محمد كاشانيآ» بود. اين دانشمند ايراني عدد پي را تا چند رقم اعشاري محاسبه كرد. پس از او دانشمنداني چون پاسكال به محاسبه دقيق تر اين عدد پرداختند. هم اكنون دانشمندان با استفاده از رايانه هاي بسيار پيشرفته به محاسبه اين عدد مي پردازند.
شاه كرمي با اشاره به اين موضوع كه در بخش هاي مختلف سازه تخت
جمشيد، مقاطع مخروطي: شامل دايره، بيضي، و سهمي ديده مي شود، گفت

"به دست آوردن مساحت، محيط و ساخت سازه هايي با اين اشكال هندسي بدون شناسايي راز عدد پي و طرز استفاده از آن غيرممكن است."
داريوش هخامنشي بنيان گذار تخت جمشيد در سال 521 پيش از ميلاد دستور ساخت تخت جمشيد را مي دهد و تا سال 486 بسياري از بناهاي تخت جمشيد را طرح ريزي يا بنيان گذاري مي كند. اين مجموعه باستاني شامل حصارها، كاخ ها،‌ بخش هاي خدماتي و مسكوني، نظام هاي مختلف آبرساني و بخش هاي مختلف ديگري است.
مجموعه تخت جمشيد مهمترين پايتخت مقاومت هخامنشي در استان فارس و در نزديكي شهر شيراز جاي گرفته است.

● خفاش
خفاش ها با انتشار جیر جیر ماوراء صوت و انعکاس امواج صوتی پس از برخورد با موانع حشرات را حین پرواز می قاپند و به موانع نمی خورند. این ردیاب صوتی بیولوژیکی "اکولوکیشن" نام دارد که دلفین ها نیز از آن برای حرکت در میان آب های تیره استفاده می کنند.
● کوسه ماهی
هرگز با یک کوسه ماهی قایم باشک بازی نکنید زیرا می بازید. کوسه ماهی ها سلول های ویژه ای در مغز خود دارند که به میدان های مغناطیسی تولید شده از سوی دیگر موجودات حساس هستند. این توانایی در برخی کوسه ماهی ها آنقدر قوی است که این جانداران وجود یک ماهی پنهان شده زیر شن و ماسه را از طریق سیگنال های الکتریکی ضعیف حاصل از ماهیچه های منقبض شده آن تشخیص می دهند.
● مار بوآ
اندام های حساس به دمای بین چشم ها و منافذ بینی مارهای بوآ به این حیوانات کمک می کنند تا گرمای بدن طعمه خود را حس کنند. هر یک از این اندام ها در هر دو بخش سر مارهای بوآ قرار گرفته اند از اینرو حیوانات حتی در تاریکی مطلق نیز قادر به حمله به شکار خود هستند.
● پرندگان
چشمان حشرات و پرندگان با طول موج انواری که برای انسان قابل رویت نیستند، مطابقت دارد. پرندگانی که به نظر ما به رنگ روغنی می آیند اغلب به رنگ هایی درخشان هستند که ما حتی نامی برای زمانی که این رنگ ها در نزدیکی نور ماوراء بنفش دیده می شوند، پیدا نمی کنیم. تلسکوپ هایی چون هابل تصاویر فرابنفشی تولید می کنند که پس از رنگ آمیزی توسط متخصصین این رنگ ها را نمایان می سازند.
● گربه
گربه ها پوسته هایی شبیه به آیینه در پشت چشمان خود دارند که به آنها امکان شکار کردن طعمه و حرکت در تاریکی مطلق را می دهد. این پوسته که "تاپتیوم لوسیدیوم" نامیده می شود نور را پس از انتقال به شبکیه چشم منتقل می کند و باعث می شوند تا چشمان فوتون ها را بقاپند.
● مار
وقتی مارها زبان شاخه دار خود را تکان می دهند ممکن است این حالت برای ما بدشگون به نظر آید اما این جانداران با استفاده از این قابلیت محیط پیرامون خود را بو می کشند. مارها با استفاده از زبان خود ذرات معلق در هوا را جمع می کنند. زبان روکش دار مارها سپس درون حفره خاص سقف دهانشان که اندام های "جکابسون" نامیده می شوند، غوطه ور می شود. در آن مکان رایحه های بو پردازش شده و به صورت سیگنال های الکتریکی به مغز انتقال می یابند.
● موش
اکثر موش ها بینایی ضعیفی دارند اما این ضعف خود را با موهای اطراف پوزه جبران می کنند. این موجودات از موهای دراز خود به همان شکلی که انسان های نابینا از عصا استفاده می کنند، بهره می گیرند. موش ها و جوندگان دیگر با حرکت موهای اطراف پوزه خود به هنگام برخورد با اشیاء تصاویری ذهنی خلق می کنند و بدین ترتیب محیط پیرامون خود را شناسایی می کنند.
● ماهی استوانه ای
برخی از ماهی ها از جمله ماهی های استوانه ای با استفاده از کیسه های هوای خود می شنوند. کیسه ها ارتعاشات اصوات را شناسایی می کنند و با استفاده از یک جفت استخوان در گوش میانی این لرزه ها را در گوش داخلی قوت می بخشند. سلول های مویی در گوش داخلی به ارتعاشات واکنش نشان داده و اطلاعات صوتی را به مغز ماهی ها انتقال می دهند.

گياهاني كه وبلاگ‌ مي‌نويسند

شايد ابتدا گمان كنيد كه اين يك داستان علمي تخيلي است كه هنوز به حقيقت نپيوسته است، اما اشتباه مي‌كنيد.

حالا تعداد گياهان يا بهتر بگويم گل‌هاي آپارتماني كه قادرند با دنياي انسان‌ها از طريق شبكه‌هاي مخابراتي، الكترونيكي و اينترنتي ارتباط برقرار كنند به عدد 2 رسيده است.

گياهي در توكيوي ژاپن و گياهي در نيويورك آمريكا حالا به شبكه اينترنت متصلند و پيام‌هاي ساده‌اي را از وضعيت خود مخابره مي‌كنند.

پست‌هاي ساده اين نباتات آدم را به ياد نسل اول بازي‌هاي رايانه‌اي (آتاري) مي‌اندازد، شايد زمان زيادي لازم نباشد تا اين گياهان وبلاگ نويس آنچنان پيشرفت كنند كه نگهباني از منازل ما را هم بر عهده بگيرند و از بيماران و سالمندان پرستاري كنند ! از آن مهم‌تر شايد به‌زودي شاهد سخن گفتن گياهان با انسان‌ها باشيم:برگ درختان سبز در نظر هوشيار هر ورقش دفتري‌ست معرفت كردگار

ميدوري سان

يك گياه گلداني كه اخبار روزانه‌اي از وضعيت و سلامت خود ارسال مي‌كند نخستين گياه وبلاگ‌نويس جهان محسوب مي‌شود. ميدوري‌سان كه در پيشخوان يك كافه ژاپني زندگي مي‌كند به كمك حسگرهايي كه به برگ‌هايش متصل است به‌طور مرتب در وبلاگ خود پست ارسال مي‌كند.

حسگرها، امواج الكترونيكي را از سطح گياه كه به نور و تماس انسان واكنش نشان مي‌دهد گرفته و آن را با اطلاعات هواشناسي و دما تركيب كرده و با استفاده از الگوريتم رايانه‌اي به صحبت‌هاي وبلاگي برمي‌گردانند.

در يادداشت 16 ماه اكتبر 2008 اين گياه در كافه‌ ژاپني در كاماكورا در نزديك توكيو آمده است: «امروز يك روز آفتابي بوده و من حمام آفتاب زيادي گرفتم».

اين گياه وبلاگ‌نويس نتيجه‌ پروژه‌ گروهي از محققان دانشگاه Keio است كه هدف آنها بررسي نحوه‌ ارتباط گياهان با استفاده از امواج الكترونيكي است.

بوبلاگ مربوط به ميدوري سان

اين گياه، يك گياه خانگي معمولي است يعني يك ربات نيست، بلكه صرفا به كمك ربات وبلاگ مي‌نويسد.

گيرنده حساسي كه به برگ‌هاي اين گياه وصل شده، سيگنال‌هاي الكترونيكي اطراف گياه را كه عموما وابسته به نور و تماس انساني هستند دريافت مي‌كند.

سپس اين داده‌ها با اطلاعاتي نظير وضعيت آب و هوا و دماي محيط تركيب شده و بعد از ترجمه، توسط يك الگوريتم كامپيوتري وارد وبلاگ اين گياه مي‌شود. برخي از پست‌هاي وبلاگي اين گياه بدين شرح است:

۱- امروز يك روز آفتابي است و من از اين هوا لذت مي‌برم.

۲- امروز هوا ابري است احتمالا روز سردي خواهد بود.

3- متأسفم امروز اصلا سرحال نيستم.

پست‌هاي وبلاگي اين گياه ژاپني مورد توجه بلاگرهاي ايراني هم قرار گرفته: «سيستم واسط اين گياه توسط شركت كاياك طراحي شده تا اين گياه بتواند افكارش را به‌صورت آنلاين از اين كافه در شهر كاماكوراي ژاپن بنويسد.

براي اين سيستم واسط، حسگرهايي قوي طراحي شده كه قادرند حتي جريانات ضعيف بيوالكتريكي اطراف گياه را بخوانند.

اين نوسانات طبيعي مي‌تواند به محض اينكه تغييري در محيط ايجاد شد، فورا دريافت شود، مثل تغيير در دما، رطوبت، ارتعاش، امواج الكترومغناطيس و فعاليت انساني در پيرامون گياه مثل لمس و مشابه آن. همين طور هر پست حاوي يك عكس كه گياه از خودش گرفته است.

خواننده‌هاي وبلاگ اين گياه مي‌توانند از طريق وب‌سايت و يا باكسي كه در وب‌سايتش قرار داده شده، اين گياه را به‌صورت آنلاين و يا real time مشاهده كنند، براي اين كار ميزان تشعشع لامپ فلوئورسنت بايد به يك دوز مشخص برسد تا گياه واكنش نشان بدهد.»

پوتوس

از فوريه ۲۰۰۸ گياهي به اسم Pothos در توئيتر كه يك سايت اجتماعي است، وبلاگ مي‌نويسد. اين گياه زماني كه نياز فوري به آب دارد در توئيتر مي‌نويسد. برخي از پست‌هاي او اين چنين است:

1- لطفا به من آب بدهيد
2- متشكرم به خاطر آب دادن به من
3- وضعيت اضطراري: آب لطفا!



در لينك‌هاي قرار گرفته در وبلاگ پوتوس وب‌سايت شركت سازنده ابزار الكترونيكي اين گياه معرفي شده كه از جمله آنها فيلمي ويدئويي است كه در آن بعد از بي‌توجهي يك خانم خانه‌دار به يك گلدان آپارتماني و ضربه خوردن گلدان، اين گياه، از طريق تلفن، درخواست كمك مي‌كند.

فناوري به كار رفته در اين پديده اينچنين است كه يك كيت الكترونيكي كه وضعيت رطوبت را در اين گياه اندازه‌گيري مي‌كند در داخل گلدان اين گياه قرار داده شده است، اين ابزار الكترونيكي قادر است در مواقعي كه گياه نياز به آب دارد با ارسال پيام‌هايي روي تلفن همراه صاحب خود يا ارسال پيام روي شبكه اينترانتي يا اينترنتي يا حتي ارسال پست وبلاگي روي يك سرويس‌دهنده وبلاگي يا يك شبكه اجتماعي نظير توئيتر، وضعيت خود را گزارش دهد.

گياهان فضايي

كارشناسان معتقدند نسل اوليه گياهان هوشمند اينترنتي كه قادر به برقراري ارتباط از راه دور هستند، به‌زودي جاي خود را به گياهاني خواهند داد كه حتي قادرند در ماموريت‌هاي فضايي به همراه فضانوردان حضور يابند.

همچنين كنترل وضعيت گياهان از راه دور، مي‌تواند نويد بخش انقلابي تازه در كشاورزي و زراعت و باغداري باشد، شايد در آينده‌اي نه چندان دور باغداران نيز براي آبياري درختان خود نيازي به حضور در باغ و مزرعه نداشته و از پشت ميز خود همه چيز را كنترل كنند و يا اينكه گياهان، خود مديريت زراعت را در دست بگيرند.

توليد نخستين توت فرنگي‌هاي اينترنتي در ايران در مزرعه نمونه دانشگاه علم و صنعت كه خبر آن در همشهري منتشر شد نشان مي‌دهد كه گياهان اينترنتي در همين نزديكي هستند...

ورزش

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

وَرزش به تمامی گونه‌های فعالیت فیزیکی بدن گفته می‌شود که شرکت کنندگان آن می‌توانند به صورت منظم و سازمان یافته یا گاه به گاه در آن شرکت کنند و از آن برای بهبود تناسب اندامشان و یا فراهم آوردن سرگرمی و تفریح بهره ببرند. ورزش می‌تواند به صورت رقابتی برگزار شود که در این صورت باید بر پایهٔ رشته قوانینی که مورد توافق همگان است، یک یا چند برنده در آن مشخص گردد که در این گونه ورزش‌ها شرکت کنندگان باید درجه‌ای از توانمندی‌های مربوط به آن رشته را دارا باشند بویژه در رده‌های بالاتر. هم اکنون با در نظر گرفتن ورزش‌های تک نفره، صدها رشتهٔ ورزشی وجود دارد. ورزش‌های گروهی می‌تواند در افراد را در قالب دو یا چند تیم دسته بندی کند و تیم‌ها با هم رقابت کنند یا اینکه افراد به صورت تکی با دیگران رقابت می‌کنند. گونه‌هایی از فعالیت‌های غیر فیزیکی وجود دارد که گاهی آن‌ها را به ورزش نسبت می‌دهند؛ برای نمونه می‌توان به ورق‌بازی و بازی‌های تخته‌ای اشاره کرد. البته در حالت کلی نمی‌توان از این فعالیت‌ها با نام ورزش یاد کرد چون تکاپوی فیزیکی در آن‌ها وجود ندارد.

تعریف ورزش به هدف و منظور از انجام آن بستگی دارد.

برای نمونه پیکارهای شنا که در برابر هزاران نفر در یک استخر سرپوشیده مسابقاتی انجام می‌گیرد یک گونه از ورزش بشمار می‌رود در حالیکه شنا در یک استخر معمولی یا در دریا یک تفریح شمرده می‌شود.

رشته‌های فراوانی در ورزش وجود دارند و مردم زمان و هزینه زیادی را چه به عنوان شرکت کننده و چه به عنوان تماشاگر صرف ورزش می‌کنند.

ورزش و ورزش کردن طی سالیان طولانی از قالب یک تفریح و سرگرمی به قالب یک حرفه و فعالیت درآمده‌است و تعداد بیشماری از ورزشکاران حرفه‌ای در سراسر جهان از طریق ورزش به ثروت رسیده‌اند. این یکی دیگر از خصوصیات ورزش به شمار می‌آید.

امروزه ورزش زنان نیز جایگاه ویژه‌ای در مجامع بین‌المللی پیدا کرده‌است.

واژهٔ ورزش که از دیرباز معنای تمرین و ممارست داشت به هنگام تصویب «قانون ورزش اجباری در مدارس» در ۱۶ شهریور ماه ۱۳۰۶ خورشیدی به‌طور رسمی به معنای امروزی وارد قاموس واژگان دولتی ایران شده‌است.^*[۱]

پیشینه

توسعهٔ ورزش‌ها با توجه به گذشتهٔ کامل آن‌ها، مطالب مهمی را دربارهٔ دگرگونی‌های اجتماعی و دگرگونی‌های خود ورزش‌ها آشکار می‌کند.

کشف‌های بسیار مدرنی در فرانسه، آفریقا و استرالیا دربارهٔ هنر غارنشین‌ها وجود دارد (برای نمونه لاسکائوکس) که مربوط به زمان ماقبل تاریخ است اطلاعات زیادی دربارهٔ جشن‌های مذهبی و رفتار انسان‌ها از آن دوران را در دسترس قرار می‌دهد. دانشمندان با کمک تاریخ نویسی کربنی دریافته‌اند که پیشینهٔ برخی از این منابع به ۳۰۰۰۰ سال پیش باز می‌گردد. شواهد مستقیم و کافی دربارهٔ ورزش از این منابع بدست نیامده‌است اما می‌توان این برداشت را داشت که فعالیت‌هایی در آن دوران وجود داشته که برابر ورزش در زمان ما می‌شده‌است.

واقعیت‌های هنری و ساختاری وجود دارد که نشان می‌دهد که در ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح چینی‌ها با ورزش و فعالیت‌های شبیه آن سر و کار داشته‌اند. به‌نظر می‌رسد که ورزش ژیمناستیک یکی از ورزش‌های پرطرفدار و عمومی در چین باستان بوده‌است. آثار باقیمانده از فرعون‌ها نشان می‌دهد که تعداد زیادی از ورزش‌ها، شامل شنا و ماهیگیری، بطور کامل توسعه و تکمیل شده بود و بطور منظمی در چندین هزار سال قبل در مصر باستان انجام می‌شده‌اند. سایر ورزشهای مصر باستان شامل پرتاب نیزه، پرش ارتفاع و کشتی گرفتن بود. ورزش‌های ایران یا پرشیای باستان مانند هنر نظامی ایرانیان درزمان زرتشتیان ارتباط نزدیکی با مهارت‌های دفاعی و رزمی جنگی داشت. از رشته‌های ورزشی دیگری که در پرشیا رواج داشت از چوگان و شمشیربازی سوار بر اسب می‌توان نام برد. در اروپا، علائم باقیمانده از ایرلند باستان شمایلی از آماده کردن جنگاوران برای جنگ را نشان می‌دهد که یادآور ورزش هاکی ایرلندی در عصر حاضر است. پیشینه این تصاویر به ۱۳ قرن قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد.

شمار زیادی از رشته‌های ورزشی از قبیل، کشتی، دویدن، بکس، پرتاب نیزه، پرتاب دیسک، راندن گاری در زمان یونان باستان وجود داشته‌اند. این فعالیت‌ها ارتباط فرهنگ نظامی و توسعه ورزش در یونان باستان را نشان می‌دهد. از زمانی که یونانی‌ها المپیک را بوجود آوردند، ورزش بخشی از فرهنگ این کشور شده‌است. بازیهای المپیک در ابتدا هر چهار سال یکبار در المپیا (دهکده کوچکی در پلئوپونس) برگزار می‌شده‌است. از آن روزگار تا زمان حال این ورزشها به‌شکل فزاینده‌ای سازمان یافته‌تر شده‌اند و مقررات ویژه‌ای برای آنها تدوین شده‌است. صنعتی شدن زمان استراحت و تفریح بیشتری برای شهروندان کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه فراهم کرده و باعث شده مدت زمان بیشتری برای ورزش صرف کنند. چه به‌عنوان تماشاچی مسابقه‌های هیجان‌انگیز ورزشی و چه به‌عنوان شرکت کننده در اینگونه رقابت‌ها. این گرایش‌ها و تمایل‌ها با کارآیی مد یاوسایل ارتباط جمعی گسترده و ارتباطات جهانی وسیع ادامه دارد. حرفه‌ای شدن در یک ورزش یک مورد و امتیاز خاصی شده و بعلاوه بودن آنها محبوبیت ومردمی بودن ورزش‌ها را افزایش داده‌است، تا آن جا که طرفداران ورزش‌ها شروع به تبلیغ و نمایش ورزشکاران حرفه‌ای از طریق رادیو، تلویزیون و اینترنت کرده اند—که همه آنها در تمرین‌ها و رقابتهای ورزشی با ورزش‌های آماتور شرکت و نقش دارند.

فوتبال محبوب‌ترین و مردمی‌ترین ورزش در سطح جهان است

جایگاه ورزش در ایران باستان

دکتر گریشمن، باستان شناس فرانسوی درباره ورود آریان‌ها هزار سال قبل از میلاد می‌گوید: این سواران ایرانی با زن، بچه و گله وارد شدند و مزیت تقسیم ناحیه را به مالک کوچک متعدد به دست آوردند و بیشتر آنان همراه گروه سواران خود به خدمت امرای محلی درآمدند.

آریایی‌ها یکی از شعب مردمان هند و اروپایی بودند. برخی از باستان شناسان معتقد هستند که ساکنین اولیه آریان‌ها یا آریایی‌ها در قسمت شرقی و جنوب شرقی دریای خزر بوده و برخی دیگر آن‌ها را به مردمان قفقازیه که به قسمت‌های جنوبی خزر آمده‌اند نسبت می‌دهند.

اینان مردانی بودند که به عنوان سرباز مزدور زندگی می‌کردند. ایشان سربازانی را تشکیل می‌دادند که می‌بایست یک روز جانشین امرایی بشوند که خود در خدمت ایشان بودند.

تاریخ مهاجرت آن‌ها نیز به درستی روشن نیست ولی بین دو هزار سال تا پانصد سال قبل از میلاد این قوم به سرزمین ایران آمده و افراد بومی و محلی را به جنوب برده‌اند.

بنابراین آریان‌ها مردمانی قوی، سلحشور و صحرا گرد بوده و کار عمده شان پرورش حیوانات اهلی و شکار و سواری و تیراندازی بوده‌است.

ورزش و تقویت قوای بدنی و مهارت در جنگ و سواری و تیراندازی و راهپیمایی از اصول متداول این مردم بوده‌است قومی که دائما در حال کوچیدن و منازعه با بومی‌های محلی بوده و به قهر و غلبه زمینها و کشتزارها را تصاحب می‌کرده قطعا باید چالاک و سلحشور و بردبار و قوی اندام باشند.

این مردم بتدریج شهر نشین شده و ده و شهر و قصبه بوجود آورده‌اند از وقتی که آریان‌ها شهر نشین شدند همیشه مورد هجوم شعبه دیگر آریایی‌ها – سکاها واقع شدند.

قبل از تشکیل دولت ماد، آریان‌ها بشکل ملوک الطوایفی می‌زیسته و رئیس هر خانواده با قدرت کامل خانواده را اداره می‌کرد، و در مواقع جنگ یکی از رؤسای این خانواده فرماندهی لشکر را به عهده می‌گرفتند که بعدا مقام سلطنت از همین اختیارات به وجود آمد. در آن زمان هیچ یک از امراء و سلاطین قدرت رئیس خانواده را تهدید نمی‌کردند.

از قرن نهم قبل از میلاد سه تیره بزرگ آریایی در سرزمین ایران به حکومت رسیدند، در مشرق باختری‌ها، در مغرب مادها و در جنوب پارس‌ها.

آن چه از اخلاق و آداب این زمان روشن است حالت آماد گی قوم آریایی برای حرکت و جنگ و دفاع بوده و در این عصر کشت غلات کاملا مرسوم شده و در دهات و قصبات مزارع رونق بیشتری یافتند.

تربیت حیوانات اهلی را عملی ساخته و اسب و سگ از نظر فوایدی که در جنگ و سفر و حضر و نگهبانی رمه و گله داشتند بیشتر اهمیت داشت.

روحیه ورزشکاری

تحریک و تحرک بخشیدن به ورزشها اغلب یک حالت ووسیله بیاد ماندنی نمی‌باشد. برای مثال، پیشقدمان دریانوردی و قایق رانی اغلب می‌گفتند که اغلب مسابقه قایق‌های باد شونده به معنی تحریک بخشیدن به مهارتهای یادگیرندگان قایق رانی و دریانوردی است. اما با وجود این، اغلب مهارتهای محرک برای افزایش قابلیت کارآیی و عملکرد در موقع رقابت بیشتر از یادگیری باهم ادغام می‌شوند. روحیه ورزشکاری یک روحیه یا حالتی را بیان می‌کند که از آن فعالیت یا رقابت بخاطر خود آن لذت می‌برند. این حالت عاطفی معروف توسط خبرنگار ورزشی Grantland Rice به این صورت معنی می‌شود که مهم نیست که شما برنده یا بازنده شدید بلکه این مهم است که بازی را انجام داده‌اید. ، " و شعار المپیک مدرن که توسط بنیان گذار آن Pierre de Coubertin این است. مهمترین چیز این نیست که برنده نشدید اما این است که شما شرکت کردید، نمونه‌هایی از بیان این حالت عاطفی مناسب هستند. بیان می‌شود.

اما اغلب فشار برای رقابت یا یک تمایل فردی برای احراز کارآیی مانند فشار و زور تکنولوژیمی تواند بر بازی لذت بخش و رقابت عادلانه توسط شرکت کنندگان تاثیر بگذارد.

افراد مسئول برای فعالیتهای تفریحی اغلب در جستجوی شناخته شدن و کسب احترام در ورزشها هستند که با پیوستن به فدراسیون ورزشها مانند کمیته بین المللی المپیک یا با تشکیل هیئت منظم وقانونی اقدام به این کار می‌کنند. دراین صورت ورزشها از حالت تفریحی به حالت رسمی عوض می‌شوند: در ارتباط با اعضای جدید اخیر از قبیل دوچرخه سواران BMX، کوهنوردان برفی، و کشتی گیران هستند بعضی از این فعالیتها جنبه عمومی و همگانی دارند اما شکل گیری غیر یکسان در فرمهای مختلف برای مدت زمان طولانی دوام داشته‌است. در حقیقت، مققرات رسمی ورزشها در ارتباط با زندگی مدرن و توسعه فزاینده‌است.

روحیه ورزشکاری، تحت هر اسمی مربوط به رفتار رقابت کننده در قبل، در طی و بعد از رقابت می‌باشد. نه تنها اگر یک ورزشکار برنده شود باید روحیه ورزشکاری خوبی داشته باشد وآن را حفظ کند بلکه اگر او ببازد باید همچنین این روحیه را حفظ کند. برای مثال در فوتبال روحیه ورزشکاری چنان ملاحضه شده‌است که برای معالجه یک ورزشکار زخمی از طرف مقابل توپ را به بیرون از زمین بازی شوت می‌کند که امکان معالجه او را فراهم سازند. بطور دوجانبه تیم دیگر انتظار دارد که توپ را در موقع پرتاب به داخل زمین بازی دریافت کند

خشونت در ورزشها شامل رد شدن از روی خط رقابت عادلانه و ایجاد خشونت و دعوا است. ورزشکاران، مربیان، طرفداران آنها و والدین بعضی وقتها رفتار خشونت آمیز را بر علیه افراد یا املاک و تاسیسات در نمایش ناراحتی از عادلانه بودن نمایش، احاطه طرف مقابل و عصبانیت یا جشن و سرور در پیش می‌گیرند.

تغذیه

امروز بیش از هر زمان دیگری ارزش فعالیتهای بدنی و نقش آن در سلامت شناخته شده‌است. در واقع زندگی ماشینی، فعالیتهای حرکتی روزمره را کاهش داده و برای جلوگیری از بروز بسیاری از بیماریها ورزش امری ضروری است. گاهی یک ورزشکار فراتر از حفظ سلامتی در رشته‌ای خاص جهت کسب مقام قهرمانی کوشش مستمر می‌نماید که در این شرایط تمامی عوامل در بدن تغییر می‌کنند. قلب، ریه، دستگاه گوارش، هورمون‌ها، سیستم عصبی و بخصوص ماهیچه‌ها نیاز به تطابق با وضعیت جدید دارند. در واقع هیچ استرس و فشاری مانند یک ورزش سنگین و طولانی مدت روی بدن تأثیر نمی‌گذارد. بنابراین جهت کسب مقام قهرمانی یکی از مسایل مهم، تغذیه ورزشکاران است. البته فراموش نکنیم هدف از ورزش، سلامتی روح و جسم است و در کنار آن رقابت سالم در مسابقات و نه فقط کسب مقام قهرمانی به هر قیمتی.

انرژی

انرژی مورد نیاز برای یک ورزشکار به عوامل مختلفی مثل خصوصیات فردی ورزشکار (قد، وزن، جثه فرد، جنس، سن و بلوغ)، مدت ورزش، نوع و شدت ورزش و شرایط جغرافیایی محل زندگی فرد بستگی دارد. بطور کلی طی فعالیت ورزشی از یک طرف میزان متابولیسم پایه (BMR) افزایش می‌یابد و از طرف دیگر فعالیت فرد زیاد می‌شود. بنابراین مقدار نیاز انرژی بین ۳ تا ۶ هزار کیلو کالری در روز توصیه می‌شود. برای ورزش‌های سنگین مثل اسکی، ماراتن و ورزش‌های تیمی حداکثر انرژی لازم است که برای این نوع ورزش‌ها توصیه می‌شود ۷۵-۷۰ درصد کالری رژیم از منبع کربوهیدرات که قسمت اعظم آن از نوع کمپلکس می‌باشد تأمین گردد.

در ورزش‌هایی که انرژی زیادی در مدت کوتاه نیاز دارند مثل کشتی و شنای ۵۰ متر، میزان نیاز انرژی بین ۵۰۰-۳۰۰۰ کیلو کالری است. کمترین میزان نیاز به انرژی مربوط به فعالیت‌های ورزشی با شدت کم و مدت طولانی و یا ورزش‌هایی که با شدت زیاد و مدت کم انجام می‌شود است. ورزش‌هایی مثل پرش طول، پرش ارتفاع، پرتاب دیسک، پرش با نیزه و غیره.... به طور کلی میزان نیاز انرژی برای زنان ورزشکار ۱۰ درصد کمتر از مردان ورزشکارمی‌باشد

پروتیین

پروتیین برای رشد و بازسازی، انقباض عضلانی و گاهی تولید انرژی برای ورزشکاران لازم است. اما مصرف زیاد پروتیین بر قدرت عضلانی نمی‌افزاید (فقط حجم عضلات را زیاد می‌کند) و توصیه می‌شود ۱۵-۱۲ درصد انرژی مصرفی بایستی از منبع پروتیین تأمین می‌شود. چون نیاز ورزشکاران به انرژی افزایش می‌یابد، بنابراین مقدار پروتیین مورد نیاز برای فعالیت‌های ورزشی حداکثر ۵/۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است که در مورد پروتیین مصرفی توصیه می‌شود.

نسبت پروتیین حیوانی به گیاهی ۶۰ به ۴۰ می‌باشد و نوع پروتیین مصرفی بهتر است از گوشت‌های کم چربی (گوشت سفید مثل مرغ و ماهی) و بیشتر بصورت کبابی یا آب پز باشد. سفیده تخم مرغ و لبنیات کم چربی نیز از منابع خوب پروتیین هستند. جگر منبع خوبی از پروتیین، آهن، فسفر، ویتامین‌های گروه AوB می‌باشد. اما بدلیل اینکه غنی از اسیدهای نوکلییک، ترکیبات پورین‌دار و کلسترول است، مصرف آن بیش از هفته‌ای یک بار توصیه نمی‌شود. باید به این نکته توجه کرد که مصرف زیاد پروتیین باعث ایجاد عوارضی مثل از دست دادن کلسیم، خشکی بدن، ایجاد نقرس، دهیدراتاسیون یا کاهش آب بدن، کنونریس و اختلالات کلیوی می‌شود.

چربی

جهت تولید انرژی برای فعالیتهایی که مدت زیادی طول می‌کشد سوختن مواد حاوی چربی ضروری است. با طولانی شدن ورزش، اسیدهای چرب آزاد از ذخایر بافت چربی رها می‌شوند و برای مصرف عضلات به عنوان سوخت استفاده می‌شوند.

عضلات در ۶۰ تا ۹۰ دقیقه ابتدای ورزش از گلوکز و گلیکوژن ذخیره شده استفاده می‌کنند و پس از ۹ دقیقه اسیدهای چرب آزاد جهت سوخت مصرف می‌شوند. تحقیقات نشان داده که چربی زیاد در رژیم غذایی باعث کاهش قدرت ورزشکاران می‌شود. در تحقیقی که روی دوچرخه سواران انجام گرفته مشاهده شده دوچرخه سوارانی که غذای مصرفی آنها غنی از کربوهیدرات پیچیده (نان‌های سبوس دار، پاستا و...) و محدود از چربی بوده، تا ۲۴۰ دقیقه دوچرخه‌سواری کرده‌اند. در حالی که در نتیجه خوردن غذای چرب مقاومت آنها کم شده و حداکثر تا ۷۵ دقیقه توانسته‌اند فعالیت دوچرخه سواری داشته باشند. بطور کلی چربی مصرفی باید کمتر از ۲۵ درصد کالری رژیم باشد که از این مقدار ۱۰ درصد آن به اسیدهای چرب غیر اشباع حاوی چند باند دوگانه (روغن گیاهی مایع) اختصاص داده شود.

آب

آب تنها ماده‌ای است که کمبود یا فقدان آن تهدید جدی برای سلامتی است. بخصوص در فعالیتهای ورزشی فقدان آب و یا کمبود آب سبب خستگی زودرس ورزشکار می‌شود. نقش آب برای فعالیت قلب و عروق، متابولیسم مواد مغذی، سیستم تنظیمی حرارت بدن و همچنین دفع مواد زاید حاصل از متابولیسم سلولی است. از طرف دیگر انتقال آب از داخل به خارج از سلول و بالعکس متضمن جابجایی یون‌های سدیم، پتاسیم، کلرومنیزم است. هر چند که عرق یک ترکیب هیپوتونیک (رقیق) است و غلظت سدیم، پتاسیم و کلر در عرق کمتر از خون است، ولیکن در فعالیتهای طولانی مدت تعریق زیاد سبب افزایش غلظت خون و در نتیجه خستگی و عدم توان ورزشی می‌شود. مصرف نوشیدنی‌ها و ترکیب آن در فعالیتهای ورزشی به عواملی مثل حرارت محیط، رطوبت محیط، خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی فرد و شدت و مدت ورزش بستگی دارد.

بطورکلی توصیه می‌شود قبل از مسابقات ورزشی حدود ۵۰۰-۴۰۰ سی سی از نوشیدنی‌های مختلف که حاوی گلوکز است، استفاده شود و گاهی اوقات کمی الکترولیت به این نوشیدنی‌ها اضافه شود.

مواد معدنی

در حین فعالیتهای ورزشی نیاز به مصرف بسیاری از مواد معدنی در ورزشکاران افزایش می‌یابد. به عنوان مثال نیاز به کلسیم در ورزشکاران زیادتر می‌شود زیرا کلسیم در افزایش دانسیته استخوانی، از بین رفتن استرس‌های ناشی از ورزش و افزایش توان ورزشی نقش بسزایی ایفاد می‌کند. نیاز به منیزیم افزایش می‌یابد زیرا منیزیم در متابولیسم مواد مغذی و تولید انرژی شرکت می‌کند. نیاز به فسفر افزایش می‌یابد بدلیل اینکه فسفر در تنظیم انرژی بصورت ATP، تعادل اسید و باز و در نتیجه افزایش توان ورزشی مؤثر است.

نیاز به «روی» افزایش می‌یابد زیرا روی جزء ساختمانی بسیاری از آنزیم‌هایی است که در متابولیسم مواد مغذی شرکت می‌کنند و همچنین به همراه مس و آهن در سنتز هموگلوبین و خونسازی شرکت می‌کند. نیاز به مصرف مس به دلیل نقشی که در بالا بردن درصد جذب آهن، سنتزمیلین و فسفر لیپیدها، استحکام بافت پیوندی و همین طور آزادسازی انرژی از مواد مغذی دارد افزایش می‌یابد. و بالاخره نیاز به آهن بدلیل نقشی که آهن در انتقال اکسیژن به صورت هموگلوبین و میوگلوبین و خونسازی دارد بیشتر می‌شود. بنابراین مواد معدنی در تأمین سلامت ورزشکاران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند.

ویتامین‌ها

مصرف ویتامین‌ها باید در ورزشکاران جهت افزایش توان ورزشی و کاهش خستگی ناشی از ورزش افزایش یابد. این گروه از مواد مغذی هرچند نقش انرژی‌زایی ندارند و لیکن به صورت کوآنزیم در متابولیسم مواد مغذی شرکت می‌کنند. به عنوان مثال ویتامین‌های B2،B1،B3 همگی برای انرژی‌زایی نقش مهمی دارند. مصرف ویتامین B6 باید در بدن سازان بیشتر شود چون این ویتامین نقش مهمی در سنتز پروتیین‌ها بر عهده دارد. کمبود ویتامین B۱۲ و اسید فولیک در ورزشکاران گیاهخوار که برای چند سال این رژیم را داشته‌اند شایع است و مصرف مکمل برای این گروه توصیه می‌شود.

در فعالیت‌های ورزشی نیاز به ویتامین‌های E، A و C نیز بدلیل نقش آنتی اکسیدانی که دارند افزایش می‌یابد، زیرا در نتیجه ورزش فرایند اکسیداتیو (ورزش‌هایی که در آن اکسیژن زیادی مصرف می‌شود) در عضله افزایش می‌یابد و منجر به افزایش تولید پراکسیدهای چربی و رادیکال‌های آزاد می‌گردد. نتایج مطالعاتی که روی ورزشکاران صورت گرفته نشان می‌دهد که مصرف این سه ویتامین برای مدت ۳ تا ۴ هفته از طریق برنامه غذایی سبب کاهش میزان آنزیم‌های کراتین فسفوکیناز (CRK) و لاکتات دهیدروژناز (LDH) می‌گردد که کاهش این دو آنزیم سبب افزایش توان ورزشی می‌شود.^∗

سیاستها

موقعی که مشکلات سیاسی در محلها و مناطق مختلف وجود داشته باشد خیلی از موارد مبهم در ورزشها دیده می‌شوند.

هنگامی که آپارتاید رویه سیاسی آفریقای جنوبی بود بسیاری از افراد ورزشکار بخاطر خواست وجدان خود در رقابتهای ورزشی در آنجا حاضر نمی‌شدند. بعضی این رویه را مشارکت موثری در فروپاشی و اضمحلال آپارتاید در آن منطقه می‌دانند و بعضی فکر می‌کنند که این کار عمر آن رویه را طولانی کرده و تاثیرهای بدی بجا گذاشته‌است.

در المپیک تابستان سال ۱۹۳۶که در برلین برگزار شد، شاید در نتیجه آن عوارض برگشتی آن این مسئله را نشان می‌داد، که موقعی که ایدئولوژی توسعه می‌یافت برای تقویت و گسترش یک دکترین مورد استفاده قرار گرفته بود.

در تاریخ ایرلند ورزشهای ایرلندی محلی به ناسیونالیسم فرهنگی مربوط شده‌اند. تا نیمه قرن بیستم میلادی یک شخص می‌توانست از شرکت در بازی فوتبال ایرلندی، هاکی یا ورزشهای دیگری که توسط انجمن ورزشکاران ایرلندی قبول شده بودند به دلیل شرکت در فوتبال یا بازی دیگرحمایت شده از طرف بریتانیای کبیر از بازی در تیمهای محلی محروم شود. تا زمان اخیر GAA به محروم سازی در بازی فوتبال و ]]اتحادیه راچبی [[در بازیهای محلی ایرلندی ادامه می‌داد. این محروم سازی هنوز اعمال می‌شود، اما برای بازی فوتبال و راچبی که در پارک کروک بازی می‌شود تا زمانی که جاده لانسداو تعمیر می‌شود، اجازه داده شده‌است. تا زمان اخیر تحت قانون ۲۱ از GAA اعضای نیروهای امنیتی انگلستان و اعضای اعضای خانواده سلطنتی انگلستان از بازی در تیمهای ایرلندی محروم بودند اما، توافق نامه روز جمعه خوب در سال ۱۹۹۸ به واقعه این محروم سازی پایان داد.

ناسیونالیسم اغلب شواهدی عمومی برای ایجاد خشوند در ورزشها یا در گزارش افرادی است که در تیمهای ملی رقابت می‌کنند یا نکته پردازان و حضاری که می‌توانند یک مشاهده پارتیزانی نشان دهند می‌باشد. این گرایشها بر خلاف اصول بنیادی خود ورزشها است که آن را بخاطر خودش و لذت بردن از شرکت در آن جالب می‌داند، است.

هنر

ورزشها وابستگی‌ها و ارتباطات بسیاری با هنر دارند. اسکیت روی یخ و تای چی، برای مثال ورزشهایی هستند که با نمایش‌های هنری در اساس خود نزدیک می‌باشند. : تماشای این فعالیتها با تجربه تماشای رقص باله نزدیک و یکسان است. بطور مشابه، فعالیتهای دیگری هستند که وجوه ورزشی و هنری در عمل و اجرای خود شامل می‌باشند، مانند عملیات هنری، ژیمناستیک هنری، بدن سازی، پارکور، یوگا، بوسابول، پرش با اسبو غیره. شاید بهترین مثال گاوبازی است که در اسپانیا در صفحات هنری روزنامه‌ها گزارش می‌شود.

این حقیقت که هنر خیلی به ورزش‌ها نزدیک است بطوریکه در بعضی وضعیت‌ها محتملا با طبیعت ورزشها ارتباط دارند. تعریف «ورزش» که در بالا ذکر شده این عقیده را توسعه داده که یک فعالیت که اجرا و عمل می‌شود فقط برای منظورهای عمومی و معمولی نمی‌باشد، برای مثال، اجرای آنها برای احراز موقعیت‌ها نیست، اما اجرای آنها بخاطر خودشان و به روشی که بهتر می‌توانند اجرا شوند، می‌باشد.

این مورد خیلی مشابه به مشاهده عمومی و همگانی از ارزشهای تجلیل هنری است که به عنوان بعضی چیزهای گفته شده در بالا با ارزشهای عملکردی جدی از استفاده معمولی ازموارد نتیجه می‌شود. بنابراین یک تجلیل از ارزشهای هنری یک اتومبیل خوش شانس است که فقط مسیر Aتا B را طی نمی‌کند بلکه ما را از استفاده از آن شاد و خوشحال وآماده می‌کند و روحیه شاد و شادابی می‌بخشد.

به همان وضع

يک نکته در مورد روش شکستن نارگيل:

براي شکستن نارگيل به اين صورت عمل کنيد: ابتدا الياف آنرا کاملاً از نارگيل جدا کنيد، بر روي نارگيل لکه هايي مانند چشم وجود دارد آن قسمت را سوراخ کنيد و شيره داخل نارگيل را کاملاً از آن خارج کنيد.سپس نارگيل را داخل تابه قرار داده به مدت 30 الي 60 دقيقه گذاشته تا با حرارات ْ350 بپزد بعد از اين زمان بگذاريد تا پوست آن سرد شود. سپس با يک ضربه چکش پوست نارگيل را از آن جدا کنيد.

چند نکته در مورد گرفتن آب ميوه:

در نظر داشته باشيد که وقتي مي خواهيد آب ميوه بگيريد به مقدار مصرف تهيه کنيد. زيرا مثلا اگر آب هويج بماند، تلخ و اگر آب سيب مدتي بماند سياه مي شود.
 

پوست کندن گردوي تازه :

اگرمي خواهيد پوست گردوي سبز را از آن جدا کنيد و دستتان سياه نشود ، داخل ظرف پر از آب، پوست گردو را بکنيد.
 

مغز گردوي سالم :

اگر مي خواهيد مغز گردو را سالم از پوست آن جدا کنيد، گردوها را يک شب تمام، داخل آب نمک خيس کنيد، سپس به آرامي پوست آن را شکسته و مغزگردو را بيرون بياوريد.

تشخيص گريپ فورت خوب:

از ضخامت و کلفتي پوست گريپ فورت به آبدار بودن يا نبودن آن مي توانيد پي ببريد. براي تشخيص اينکه گريپ فورت ضخيم است يا نازک به انتهاي آن يعني قسمتي که به ساقه مربوط مي شود توجه کنيد. در اين قسمت از گريپ فورت برآمدگي ايجاد شده است و اصولاً ناصاف و پر چين به نظر مي رسد که پوست آن ضخيم است و هر چه پوست گريپ فورت ضخيم تر باشد پر آب تر است.
 

تشخيص طالبي رسيده:

دستتان را بر روي پوست طالبي بکشيد اگر زبر بود طالبي رسيده است.
 

تشخيص هندوانه رسيده:

براي تشخيص هندوانه رسيده مي توانيد از دو روش استفاده کنيد:

1- دو دستتان را در دو طرف هندوانه قرار دهيد، و فشار دهيد اگر صدايي از آن بگوش رسيد هندوانه رسيده است.

2- با انگشت به هندوانه ضربه بزنيد اگر صداي طبل مانند و بلندي داشت هندوانه رسيده است.
 

رسيده شدن خرمالوي نارس :

اگر خرمالوي شما نارس است ، آنها را در کنار هم بچينيد و در گوشه اي بگذاريد . تا در همين حال بماند خرمالوها رسيده و شيرين مي شود .
 

رسيده شدن هلوي نارس :

اگر مي خواهيد هلوي کال به سرعت رسيده شود ، هلوها را در جعبه اي که با روزنامه آن را پوشانده ايد ، قرار دهيد . به اين ترتيب گازهاي متصاعد خارج نشده و باعث رسيدن سريع هلو مي شود .
 

آب ميوه منجمد :

اگر مي خواهيد از آب ميوه اي استفاده کنيد که در آن فصل وجود ندارد ، مي توانيد در فصلي که آن ميوه وجود دارد ، آن را ذخيره کنيد . به اين صورت که آب ميوه مورد نظر مانند ليمو ترش يا شربت نعناع و يا آب نارنج را درون قالب يخ ريخته تا ببندد . سپس آن را از قالب جدا کرد و درون کيسه پلاستيکي قرار دهيد و داخل فريزر نگهداريد تا در زمان مورد نظر يکي از اين قالب ها را درون ليوان شربت بيندازيد و از آن استفاده کنيد .